İstatistikler yüksek potansiyelini ortaya koyarken, otomasyona karşı çıkmak güç. Bunun son örneği de Çin’in Dongguan kentindeki bir fabrikadan geldi. Kısa bir süre önce işçilerinin %90’ını robotlarla değiştiren fabrika, hem üretimini %250 artırdı hem de arızaları %80 azalttı.
Changying Precision teknoloji şirketinin mobil telefon üreten fabrikasında 650 işçi görev yapıyordu. Şimdi 60 robot kol 10 üretim hattında gün boyunca çalışıyor. İşçilerden geriye kalan 60 kişi ise üretim hatlarını kontrol ediyor veya bilgisayar sistemlerini gözlemliyor. İnsanlar tarafından yapılmayan diğer tüm işler de robotlara bırakılmış durumda.
Fabrikanın genel müdürü Luo Weiqiang’a göre, çalışan insanların sayısı 20’ye kadar düşebilir. Otomasyonun verimliliği dikkate alındığında, diğer fabrikaların da aynı yolu izlemesi fazla sürmeyecek.
Ancak bu verimliliğin bir de bedeli var. Oxford Üniversitesi ve Oxford Martin Okulu’nun birlikte yürüttüğü bir araştırmaya göre, ABD’deki mesleklerin %47’si önümüzdeki 20 yıl içinde otomatikleştirilme riskiyle karşı karşıya…
Üstelik bu meslekler fabrikalardaki işlerle sınırlı değil. Robotik ve yapay zekâ bu hızla gelişmeye devam ederse, makineler yakında birçok farklı endüstrideki meslekleri – insandan daha iyi olamasa da onlar kadar iyi – icra edebilecek hale gelecekler. Otomasyon sürecinin henüz erken bir evresinde olmamıza rağmen şimdiden park cezalarına karşı savunma yapabilen robot avukatlar, bir insan doktor kadar başarılı tıbbi tanılar koyabilen yapay zekâlar, robot gazeteciler, hatta hastalarının kişisel bilgilerine insan meslektaşlarından daha başarılı bir şekilde ulaşabilen yapay zekâlı terapistlerimiz var.
Otomasyon çağında insan istihdamının geleceğini kuşatan belirsizlik ortada ve makineler yaptıkları işte giderek daha iyileşiyorlar. Neyse ki hükümetler ve özel kurumlar bu işe ciddi anlamda kafa yorarak, geniş çaplı işten çıkarmalara karşı bazı potansiyel çözümler üretiyorlar.
Bunlardan biri olan Evrensel Temel Gelir (Universal Basic Income – UBI) sisteminde, bir ülke vatandaşlarının tümüne, elde ettikleri gelire ek olarak, koşulsuz bir miktar para ödeniyor. Hindistan, Kanada ve Finlandiya gibi ülkelerde başlayan pilot çalışmalar olumlu sonuç veriyor. UBI’ın kesin çözüm olduğunu söylemek için erken ama otomasyona geçiş sürecinde ekonomik hareketlenme sağlayabilecek bir destek olabilir.

Kaynak: World Economic Forum