Hayatımızın bir parçası olan akıllı telefonlar, televizyonlar, bilgisayarlar ve hatta beyaz eşyalar gibi pek çok elektronik alet yazılım desteğiyle çalışıyor. Bu aletlerin sorunsuz çalışabilmesi için yazılımlarının da hatasız olması gerekiyor. Dolayısıyla piyasaya sürülmeden önce bu yazılımlar pek çok testten geçiriliyor. Bu noktada başrolde test uzmanları (tester) oluyor.
Hürriyet’ten Deniz Türsen’in haberinde yer alan; Yazılım, Test ve Kalite Derneği (TTB) Başkanı, Kytorc’un yöneticilerinden Koray Yitmen’in verdiği bilgilere göre bilişim sektöründe yazılım testi alanı globalde 60 milyar Dolarlık bir hacme ulaşmış durumda. Ayrıca, büyüme trendi her yıl %12-14 civarında.
TTB, yazılım testi konusundaki standartları oluşturan Uluslararası Yazılım Testi Yeterlik Organizasyonu’na (ISTQB) bağlı bir dernek. Yitmen, bu kurum adına Türkiye’de sınav düzenleyerek sertifika verdiklerini ve 2008’den beri toplam 2.500 kişinin bu sertifikayı aldığını aktarıyor. Bunun yanında, bu sertifikayı almadan test uzmanı olarak çalışanlar da var. Yitmen, bu kişileri de katınca Türkiye’de toplam 10 bini aşkın test uzmanı olduğunu söylüyor. ISTQB sertifikası alanların globaldeki toplam rakamı ise 605 bin ve bu rakam 2020 itibariyle 800 binlere kadar çıkabilir.
BÜYÜK AÇIK VAR
Yitmen, hem Türkiye’de hem de dünyada test uzmanlarına çok ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Türkiye’de şirketlerin test uzmanı bulmakta çok zorlandıklarını vurgulayan Yitmen, bunun en önemli sebeplerinden biri olarak beyin göçünü işaret ediyor. Bunun yanında, üniversitelerden bu konuda çok az sayıda kalifiye kişilerin yetişmesi de diğer bir önemli neden. Çünkü bilişim konusunda eğitim alanlar yazılım geliştirme kısmında olmayı daha çok tercih ediyor. Yitmen, aslında test uzmanlarının yazılıma da hakim olduklarını, yazılımları test eden test otomasyonu sistemleri kurmak için yazılımlar geliştirdiklerini belirtiyor. Ayrıca, bir oyun uygulamasının testi ile bir banka uygulamasının testi aynı olmuyor. Yani test uzmanlarına çok farklı kategorilerde ihtiyaç oluyor.
Yitmen’in verdiği bilgilere göre yeni mezunlar test uzmanı olarak 2 bin – 4 bin TL arasında ücretle işe başlıyor. Bu rakam kişinin yetkinliğine göre değişiyor. 2-3 yıl tecrübelilerde ise maaşlar 5-6 bin TL’lere kadar çıkabiliyor.
HER GELİŞTİRMEDE TEST GEREKİYOR
Yazılım testi hizmetleri veren TestMyApp’in Kurucusu Hakan Uzunkaya da yazılım testi alanında yetkin kişilere ihtiyacın günden güne arttığını, bunun temel sebebinin birçok firmada çevik ürün geliştirme yönteminin uygulanması olduğunu belirtiyor. Bu uygulamada ufak geliştirmeler sık sık mevcut ürünlere entegre ediliyor. Her geliştirme sonrası da test ihtiyacı doğuyor. Uzunkaya’ya göre bugün dijitalleşen dünyada ürünlerin çok daha fazla kişiye ulaşması da test ihtiyacını arttırıyor. Çünkü yazılım geliştirirken gözden kaçan en ufak bir hatanın binlerce kişiye ulaşma ihtimali var. Uzunkaya, bu nedenle en çok finans, ödeme sistemleri ve e-ticaret sektörlerinden test konusunda talep geldiğini belirtiyor.
BAĞIMSIZ OLMALILAR
Yazılım testleri alanında uzmanlaşan Testeryou firmasının Kurucu Ortağı Barış Sarıalioğlu, bir yazılımın yaratılma sürecinde iş analisti, geliştirici ve test uzmanı olmak üzere üç temel rolün yer aldığını vurguluyor. İş analistleri yazılım talep eden tarafın ne istediğini öğrenip bunu geliştirici ve test uzmanına aktarıyor. Geliştiriciler, karşı tarafın talepleri doğrultusunda yazılımın kodlanmasından sorumlu. Test uzmanları ise geliştirilen yazılımlardaki hataları bulup bu hataların en hızlı şekilde çözülmesine destek oluyor.
Test uzmanları, istenen projenin geçerli olup olmadığını henüz iş analisti aktardığı anda sorgulamaya başlıyor. Bu kişiler, ürünün farklı şekillerde nasıl test edilebileceği, istenen proje için uyumlu bir altyapı olup olmadığı gibi farklı bakış açıları geliştiriyor. Sarıalioğlu’na göre bu sorgunun yazılım yaratılıp bittikten sonra değil, en baştan yapılması çok önemli. Çünkü test ne kadar erken başlarsa tespit edilen bulguların çözümü de o kadar az maliyetli oluyor. Bir projede yazılımcıların genellikle daha iyimser hareket ettiğini aktaran Sarıalioğlu, test uzmanlarının ise hiçbir şekilde varsayımda bulunmadan bir işin yapılıp yapılamayacağını kanıtlamaya çalışan taraf olduğunu belirtiyor.
Proje esnasında test uzmanlarının bağımsız bir göz konumunda bulunması da çok önemli. Çünkü yazılımcılar ürünü kendileri geliştirdikleri için ürüne ister istemez eleştirel yaklaşamıyor. Dolayısıyla, test uzmanlarının şirket içindeki hiyerarşide de mümkün olduğu kadar bağımsız tutulması gerekiyor. Öte yandan, bazı şirketlerde bu üç görevin aynı kişiye yüklendiği örneklere de rastlandığını aktaran Sarıalioğlu, artık çok kompleks olan yazılım dünyasında bunun önemli bir hata olduğunu savunuyor.
BİLGİSAYARCI OLMAK ŞART DEĞİL
Artık yazılım üreten her şirkette mutlaka test uzmanlarının da olması gerektiğine inanan Sarıalioğlu, “Özellikle ulaşım, sağlık gibi bazı sektörlerde kullanılan yazılımların çok ciddi denetimden geçmesi gerekiyor. Örneğin, uçaklar için üretilen teknolojiler 10 yıl boyunca test ediliyor” diye konuşuyor. Kimlerin test uzmanı olabileceğine de değinen Sarıalioğlu, bu kişilerin sadece bilgisayar mühendisliğinden mezun olmadıklarını, istatistik, matematik, fizik, endüstri mühendislerinin de çok iyi test uzmanı olabildiklerini aktarıyor.
Kendisinin de kariyerinde önce yazılım geliştirici rolü üstlendiğini belirten Sarıalioğlu, ancak bunun bir şart olmadığının altını çiziyor. Test uzmanlığının halen bakir bir alan olduğunu aktaran Sarıalioğlu, “Herkes üretme derdinde, herkes ürünü pazara süreyim derdinde. Ancak, bazı insanların da kalitenin derdinde olması lazım” diyor.
TÜRKİYE BU ALANDA BÜYÜYEBİLİR
TTB Başkanı Koray Yitmen, bilişim sektöründe pek çok kategori olduğunu, Türkiye’nin bazı alanları seçip o konular üzerinde yoğunlaşması gerektiğini düşünüyor. Yitmen, “Yazılımla ilgili herşeyi biz yapamayız. Bilişim sektöründe bazı alanlar seçip, biz bu alanlarda iyiyiz demek lazım. Test bunlardan biri. Burada büyük bir fırsat var. O yüzden biz şöyle denilsin istiyoruz, ‘Tested in Turkey’ (Türkiye’de test edildi)” diye konuşuyor. Yitmen, bu konuda Türkiye’de daha çok şirketin kurulmasını, bu şirketlerin tüm dünyaya iş yapmasını hedeflediklerini aktarıyor.
​Haber: Deniz TÜRSEN​
​Kaynak:Hürriyet